ยาอำมฤควาที

ยาอำมฤควาที

ยาอำมฤควาที ชื่อของยาแตกเป็นสองคำนะครับ คำว่า อำมฤค แปลว่า ผู้ไม่ตาย หรือ เทวดานั่นเอง วาที แปลว่าคำพูด คำกล่าว ดังนั้นรวมกัน ยาอำมฤควาที แปลว่า ยาที่มาจากคำบอกของเทวดาครับ

หลังจากรู้ที่มาของชื่อยากันแล้วคราวนี้เรามาดูว่ายาตัวนี้มีส่วนประกอบอะไรบ้างนะครับ  ซึ่งยาตัวนี้มีส่วนประกอบดังนี้ครับ  รากไคร้เครือ โกฐพุงปลา เทียนขาว ลูกผักชี เนื้อลูกมะขามป้อม เนื้อลูกสมอพิเภก หนักสิ่งละ 7 ส่วน ชะเอมเทศ หนัก 43 ส่วน
                วิธีทำ นำส่วนผสมทั้งหมดตามสัดส่วนมาบดเป็นผง
                สรรพคุณ แก้ไอ ขับเสมหะ ละลายน้ำมะนาวแทรกเกลือ ใช้จิบหรือกวาดคอ
                ขนาดรับประทาน ผู้ใหญ่ ครั้งละ 1 ช้อนชา เด็กลดลงตามส่วน
                จากส่วนผสมของยาตัวนี้จะเห็นได้ว่า ใช้ชะเอมเทศในอัตราส่วนมากที่สุด ดังนั้นในวันนี้ผมจะนำเรื่องราว และประโยชน์ของชะเอมเทศมาให้ท่านผู้ฟังได้รับทราบกันครับ

ชะเอมเทศ (liqourice) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Glycyrrhiza glabra Linn.เป็นพืชที่อยู่ในวงศ์  Papilionuceae ชะเอมเทศเป็นพืชตระกูลถั่วซึ่งมีปลูกในตุรกีและกรีก เป็นไม้พุ่มสูง 1-5 ม. ดอกสีฟ้า สรรพคุณทางยาอยู่ในรากหรือเหง้าซึ่งมีสารกลซีร์ริซิน (glycyrrhizin) และสารเคมีหลายร้อยชนิด เช่น ไฟโตเอสโตรเจนและฟลาโวนอยด์ ชะเอมเทศถือเป็นหนึ่งในสมุนไพรที่นำมาใช้กันแพร่หลายที่สุด และมีการศึกษาวิจัยสรรพคุณยา ในทศวรรษ 1970 ชะเอมเทศเป็นสมุนไพรอันดับต้นๆ ที่สถาบันมะเร็งแห่งชาติสหรัฐฯ นำมาค้นคว้าตามหลักสูตรการศึกษาด้านอาหาร

ประโยชน์ของชะเอมเทศ ชะเอมเทศช่วยแก้ปัญหาในทางเดินหายใจโดยกำจัดเชื้อไวรัสที่ก่อกวนทางเดินหายใจ บรรเทาอาการไอและเจ็บคอ ทำให้น้ำมูกลดลง สารกลีซีร์ริซินในชะเอมเทศจะ กระตุ้นต่อมอะดรีนาลีนให้ผลิตฮอร์โมนบางชนิด จึงช่วยรักษาอาการอ่อนเพลียเรื้อรัง ปวดกล้ามเนื้อ และความผิดปกติอื่นๆ ที่เกิดจากฮอร์โมนคอร์ติโซล (cortisol) จากต่อมหมวกไต นอกจากนี้ชะเอมเทศยัง รักษาการอักเสบได้ทุกประเภท และใช้รักษาโรคไวรัสตับอักเสบ โดยขจัดการอักเสบภายในตับและกำจัดไวรัสที่มักเป็นสาเหตุสำคัญของโรคนี้ ในญี่ปุ่นมีการใช้สารสกัดจากรากชะเอมเทศรักษาตับอักเสบมานานกว่า 20 ปี มีการศึกษาทางคลินิกพบว่ารากชะเอมเทศช่วยลดระดับเอนไซม์ตับ (amino-transferase) ทำให้เซลล์ตับดีขึ้น

                ประโยชน์อื่นๆของ ชะเอมเทศอาจ ช่วยรักษาภาวะประจำเดือนผิดปกติและภาวะหมดประจำเดือน สารกลีซีร์ริซินเป็นเอสโตรเจนอย่างอ่อนจึงอาจจับตัวรับเอสโตรเจนในร่างกาย ได้ ดังนั้นเมื่อร่างกายมีเอสโตรเจนมากเกินไป (เช่น กรณีคนที่มีอาการผิดปกติก่อนมีประจำเดือน) กลีซีร์ริซินจะสกัดเอสโตรเจนส่วนเกิน จึงลดฤทธิ์ของเอสโตรเจนลง ถ้าร่างกายมีเอสโตรเจนต่ำ (วัยหมดประจำเดือน) กลีซีร์ริซินก็จะทำหน้าที่แทนเอสโตรเจนอย่างอ่อน ส่วนครีมชะเอมเทศนั้นใช้ทารักษาผิวหนังอักเสบจากผื่นเอ็กซีมาได้

ส่วนต่างๆของชะเอมเทศลและสรรพคุณทางยา

- เปลือกของราก จะมีเป็นสีแดง และมีรสหวานใช้เป็นยาบำรุงกำลัง ทำให้คลื่นเหียน อาเจียน

               - ใบทำให้เสมหะแห้ง และเป็นยารักดีพิการ

                - ดอกใช้รักษาอาการคัน และรักษาพิษฝีดาษ

               - ผลจะมีรสหวาน ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง และอาการคอแห้ง ทำให้ชุ่มชื้น

               - รากจะมีรสชุ่ม ใช้เป็นยาบำรุงปอด ขับเลือดที่เน่าในท้อง รักษาพิษยาหรือพืชพิษต่าง ๆ ชนิดคั่วแล้วรักษาอาการเบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ตรากตรำทำงานหนัก ปวดท้อง ไอเป็นไข้ สงบประสาท บำรุงปอด ใช้รากสดรักษาอาการเจ็บคอ เป็นแผลเรื้อรัง ระบบการย่อยอาหารไม่ดี หรืออาหารเป็นพิษ และรักษากำเดาให้เป็นปกติ

               -อื่น ๆในรากของชะเอมนั้น จะมีแป้งและความหวานมาก ต้องรักษาไว้อย่าให้แมลงมารบกวน เพราะพวกมอดและแมลงอื่นชอบกิน ถ้าผุจะทำให้เสื่อมคุณภาพ นอกจากนี้ยังใช้รากผสมยาอื่น ช่วยกลบรสยา หรือแต่งยาให้หวานอีกด้วย

จะเห็นได้ว่าชะเอมเทศมีสรรพคุณทางยามากมายจริงนะครับทำให้ยาอำมฤควาที หรือยาเทวดาบอก ของเรามีส่วนผสมหาได้ไม่ยาก และสรรพคุณดี เหมือนยาวิเศษที่เทวดาบอกจริงๆ ครับ ยาสมุนไพรดีๆแบบนี้เราควรที่จะอนุรักษ์เอาไว้ให้ลูกหลานต่อไปนะครับ ด้วยเหตุนี้ทางโรงงานต้นแบบคณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยลัยสงขลานครินทร์ จึงได้มีการพัฒนา วิจัย และปรับปรุงสูตรตำรับของยาไทยพื้นบ้าน และยาสมุนไพร รวมถึงยาอำมฤควาทีนี้ให้ได้มาตรฐานเพื่อที่จะจัดจำหน่ายในอนาคต เพื่อทำให้คนรุ่นใหม่รู้จักยาสมุนไพรไทยกันมากขึ้น และยังเป็นทางเลือกการใช้ยาอีกทางหนึ่งสำหรับท่านที่อยากเปลี่ยนจากยาแผนปัจจุบันมาเป็นยาสมุนไพรด้วยครับ สำหรับท่านผู้ฟังท่านใดที่ต้องการหาข้อมูลเพิ่มเติม สามารถเข้าไปที่เว็บไซต์ของคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ได้ที่ www.pharmacy.psu.ac.th  หรือ มีข้อสงสัยใดก็สามารถเข้าไปตั้งกระทู้ถามในเว็บบอร์ดได้เลยครับ ทางคณะเภสัชศาสตร์ของเรามีคณาจารย์ที่มีความรู้ ความสามารถคอยตอบคำถามอยู่ตลอดครับ

อ้างอิง

http://herbal.pharmacy.psu.ac.th/index.php?option=com_content&task=view&id=66&Itemid=60

http://www.thaihof.org/

http://www.oknation.net/blog/ION/2008/06/30/entry-1

http://www.parngkhaw.com/shop/index.php?route=product/product&product_id=172

http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=pattani&month=18-09-2007&group=34&gblog=24

http://www.oknation.net/blog/print.php?id=278874

http://blog.eduzones.com/smith/471?page2=3&page=&page3=&page4=&gallery_id=&vdo_id=&question_id=